A Lisbona in pare cun is amigos
(IlMinuto) – Casteddu, su 3 de làmpadas - Lisbona est una tzitade populare, alleriada e malincònica comente totu is tzitades mannas in s'oru de su mare, mescamente cussas chi istant a Sud.
Su caràtere de is abitantes suos si cumprendet mègius ascurtende su Fado, chi sunt is cantzones chi is marineris portughesos cantaiant in is naes cando partiant pro conchistare su mundu. Bos cussigiamus de iscobèrrere is bighinados de sa tzitade, dae su Bairro Alto finas a sa Baixa, colende in Belem e in Chiado.
Isceti in custos logos urbanos, difatis, podeis agatare s'identidade culturale bera de Lisbona, bìdere sa gente de su logu chi faghet is fainas fitianas comente fàghere s'ispesa o giùghere a passìgiu is canes, e intèndere su Fado, mùsica caraterìstica e un'azigu trista, sonada in carchi localeddu tìpicu.
Pro andare dae unu bighinadu a s'àteru e pro bìdere totu sa bellesa de Lisbona cun un'ogradedda isceti, bos depeis mòere cun su tram. Is tram de Lisbona, famados in totue, peleant coragiudos contra a is artziadas de carreras, gùturos e gutureddos, chene s'arrèndere mai, giughende a giru is pitzinneddos apiligados a is manìglias in foras pro non pagare su billete. Bos cussigiamus sa lìnia turìstica 28, in ue in pagu tempus si podet bìdere totu su bighinadu de Alfama.
Alfama est su coro de Lisbona. Is logos de visitare? Su Castelo de São Jorge, in ue si podet bìere totu sa tzitade e su mare; su Miradouro de Santa Luzia, in ue si podet bìere su Tago; e sa Catedrale Sé. A pustis de una bella caminada in is carreras de S'Alfama bos cussigiamus de mandigare pratos de mare in su "Jardim do Marisco".
A Lisbona, fintzas is trasportos funicolares e is ascensores pùblicos sunt caraterìsticos meda, e calicunu funtzionat dae nessi 100 annos. Is funicolares sunt tres e sa Lavra est istada sa prima chi ant postu in Europa. Is ascensores àrtziant e falant a is cùcuros de sa tzitade. Sunt s'elevador Santa Justa e is elevador da Bica e da Gloria. S'elevador da Gloria, acanta a sa Metropolitana Rossio, in su tzentru de Lisbona, a pagos minutos de Praça do Comércio, portat a su Miradouro de Sao Pedro de Alcantara, in su Bairro Alto, su bighinadu chi praghet meda a is giòvanos, pro ite est prenu de locales in ue andare a dae note. Inoghe cussigiamos de bìere: su museu "Instituto do Vinho do Porto", dedicadu a su binu Porto; su Jardim botanico, su giardinu prus importante de Europa in Rua de S. Pedro de Alcântara, e s'Academia Das Ciencias de su 1799. Su Bairro Alto praghet meda a is turistas, pro ite est su logu giustu pro tastare is pratos portoghesos.
Connòschere sa gastronomia portughesa at a èssere un'ispantu mannu, no isceti pro su bacalhau e su Porto chi bos ant a ingolumare, ma fintzas pro is àteros sabores chi bolent totu proados. Pro tastare is pratos tìpicos de Lisbona bisòngiat intrare in is "tascas" de su Bairro Alto, chi sunt cafeterias a prètziu baratu gestidas dae famìlias portughesas, in ue si màndigat bene meda: apena chi bos sedeis, chene bisòngiu de nàrrere nudda, bos ant a giùghere antipastos cun olia niedda, salumes, casu cràbinu e unu tipu de presutu afumadu. Su bacalhau est de seguru su màndigu prus licantzu de sa tzitade e narant chi ddoe sunt 366 maneras de lu coghinare: una pro ogni die de s'annu, prus una pro su 29 de freàrgiu de is annos bisestiles. Fintzas is màndigos fatos cun sa petza bolent tastados. Tra custos b'est su cozido à portuguesa, de petza e basolu coghinados a cassola, e su sarrabulho, fatu cun fìgadu de porcu e petza de anadre infusta in su binu nieddu e ammisturada cun su sàmbene de porcu. Pro fàghere prus bonu su màndigu bostru acumpangiade•lu cun una tassa de Porto e a ùrtimu tastade unu de is durches portughesos, ca sunt bonos meda.
E pro comporare calicunu souvenir? Abbisòngiat falare cun s'ascensore a Baixa, su cuartieri de is butegas. Dae inoghe, partende de Praça do Comércio, est possìbile arribare cun su postale nùmeru 15 in su cuartieri de Belém, in ue bìere sa turre de Belém, su Monasteiro dos Jerónimos, su Museu Nacional dos Coches, su Centro Cultural de Belém. Inoghe sunt de tastare is pastéis de nata de s'Antiga Confeitaria de Belém.
Carta de identidade de su logu